Binaların kullanım amaçları, bulundukları bölge ve bölgeye bağlı olarak dış hava şartları değişkendir. Yatırımcılar, bina sahipleri veya binayı kullananlar farklı işletme şartları talebinde bulunabilirler. Bu nedenlerle klima sistemleri bu ihtiyaçları karşılamak amacıyla genellikle çeşitli tipte ve özellikte projelendirilir, monte edilir ve işletilirler. Klima sistemlerini sınıflandırmanın amacı bir sistemi diğerinden ayırabilmeyi sağlamak ve ihtiyaçlara bağlı olarak en doğru klima sistemini seçmeyi kolaylaştıracak bir yöntem oluşturmaktır. Eğer tasarımcı bir klima sistemini doğru bir şekilde belirleyemezse ve diğerlerinden ayıramazsa, müşterisi için uygun sistemi seçmesi zor olacaktır. Klima sistemlerinin sınıflandırılmasında aşağıdaki kriterler göz önünde tutulmalıdır:
_ Klima sistemlerinin sınıflandırılması, eğer mümkünse, ısıtma ve soğutma sistemlerinin ayrıntılarının yanı sıra, hava dağıtım sisteminin öncelikli konularını da içermelidir. Çünkü hava dağıtım sistemi iç hava sıcaklığının ve kalitesinin kontrolünde doğrudan etkilidir.
_ Sistem ve kullanılan ana elemanlar birbirlerine uyumlu olmalıdır. Örneğin paket tipi bir sistemde ana eleman paket tipi cihazdır. _ Sistem sınıflandırmaları pratik uygulamalara dayanmalıdır. Örneğin, bir klima sisteminin belirlenmesi için iç hava kalitesi artık birincil kriterler arasında yer almaya başladığına göre, taze hava bağlantısı yapılamayan bir sulu sistemin varlığından bahsetmenin ne kadar doğru olduğu düşünülmelidir.
_ Sistem sınıflandırılması basit olmalı, her klima sistemi acık bir şekilde diğerinden farklı olmalıdır.
Sınıflandırma
Klima sistemlerini öncelikle merkezi sistemler ve bireysel sistemler olarak ikiye ayırmak mümkündür. Merkezi sistemler; tam havalı, tam sulu ve havalı+sulu olarak üçe ayrılır. Tam havalı sistemler tek zonlu veya çok zonlu olabilir. Tam sulu sistemler iki ve dört borulu
fancoil ve panel sistemleridir. Bunlara taze hava ilave edilince havalı ve sulu sistemler elde edilir. Ayrıca soğuk su yerine, doğrudan soğutucu akışkanın dolaştırıldığı merkezi sistemler vardır. Bireysel sistemleri ise, paket tipi üniteler, split cihazlar ve kanallı split cihazlar olarak ayırmak mümkündür. Ayrıca, evaporatif soğutma sistemleri, nem alıcı-bazlı klima sistemleri,
ısı depolu klima sistemleri, tekstil sektöründe kullanılan hava yıkamalı klima sistemleri gibi endüstriyel uygulamalarda kullanılan çeşitli özel klima sistemleri bulunur ve bir yandan da yeni klima sistemlerinin geliştirilmesi ve üretilmesi devam etmektedir.
_ Bir paket sistem her zaman havayı direkt olarak soğutucu akışkanla soğutan DX (direk genleşme) serpantini kullanan bir soğutma sistemine sahiptir. Bireysel sistemler de havayı soğutma için DX serpantinine sahip fabrika-üretimi, kendi içinde hazır, küçük bir soğutma sistemi içerirler.
_ Merkezi sistemler, havayı dolaylı olarak soğutmak için soğutulmuş suyu kullanan soğutma sistemleri kullanılırlar. Isı depolayan sistem her zaman, soğutulmuş suyu veya salamurayı soğutucu olarak kullanan merkezi bir sistemdir.
_ Direk genleşmeli serpantinli bireysel sistemlerde çoğunlukla rotary kompresör kullanılır. Direk genleşmeli serpantinli paket sistemlerde ise pistonlu ve scroll kompresörler kullanılır. Paket sistemlerde scroll kompresörler yavaş yavaş yüksek verimleri nedeniyle pistonlu kompresörlerin yerini almaktadırlar. Merkezi sistemlerdeki chillerlerde ise kapasiteye göre kompresör secimi yapılır. Kapasiteleri 75 ton (264 kW)’dan yüksek olan büyük chillerlerde çoğunlukla
santrifuj veya vidalı kompresörler kullanılırken, orta büyüklükte veya küçük chillerlerde ise vidalı, scroll veya pistonlu kompresörler kullanılır. Küçük ve orta büyüklükteki chillerlerde de scroll kompresörler vidalı ve pistonlu kompresörlerin yerini almaktadırlar.
_ Hava dağıtım sistemleri sabit debili (CAV) merkezi sistemler, değişken hava debili (VAV) merkezi sistemler, mekana özel havalandırma ve hava sirkülasyonu sistemleri olarak ayrılabilir.
Buna göre ana klima sistemlerini aşağıdaki 12 grupta toplamak mümkündür. Ancak doğal olarak sistemler bununla sınırlı değildir.
1. Tek zonlu tam havalı merkezi sistemlerde her zona besleme yapan bir tek klima santralı vardır. Oda dışındaki bu santralde şartlandırılan (filtre edilen, ısıtılan, soğutulan veya nemlendirilen) hava kanallarla odaya taşınır ve besleme menfezlerinden odaya üflenir. Binadaki çok sayıda klima santralına ise, bir merkezden sıcak ve soğuk su beslenir. Tiyatro, konser salonu gibi tek ve büyük hacimlerde uygulanır. Bu sistemlerde aynı santralden birkaç zonu ayrı ayrı beslemek de mümkündür. Birkaç zonlu sabit debili klima santralleri günümüzde fazla uygulanmamaktadır.
2. Tek zonlu sistemlerin bir başka çözümünde ise, paket tipi çatı ustu cihazlar veya çatı tipi ısı pompası (paket cihazlar) kullanılır. Bu cihazlarda direkt soğutma yapılır. Isıtma ise yine bu cihazda direkt olarak yakıt yanmasıyla veya dolaylı olarak merkezden gelen sıcak suyla yapılabilir. Burada elde edilen şartlandırılmış hava, kanallarla altındaki iç ortama beslenir. Daha çok tek katlı büyük alışveriş merkezleri gibi yaygın yapılarda kullanılır.
3. Çok zonlu tam havalı sistemlerde ise, aynı klima santralından çok sayıda zon beslenir. Bunun için her zonda bir VAV kutusu kullanılır. Bu kutulara tek kanalla gelen sabit şartlardaki soğuk hava, zonun ihtiyacı kadar debide odaya
beslenerek farklı şartlar yaratılır. Bu sistemlerde ısıtma için cihaz çıkışında elektrikle veya sıcak su ile reheat gerekir. Bir başka çözüm ise ısıtmanın, ayrı merkezi sıcak sulu kalorifer sistemiyle yapılmasıdır. Burada çift kanallı sistemler de geliştirilmiştir. Çift kanallı sistemlerde bir kanalda sıcak hava, diğer kanalda soğuk hava bulunur ve karışım kutusunda bu havalar zonun ihtiyacına göre karıştırılarak odaya beslenir. Ancak çift hava kanallı VAV sistemleri çok pahalı ve ekonomik
olmayan sistemler olarak bilinirler ve çok özel koşullar dışında uygulama alanı yoktur denebilir. VAV sistemleri oteller, ofis binaları ve alışveriş merkezleri gibi yerlerde uygulanır.
4. Tam sulu klima sistemlerinin en bilinen örneği iki borulu fancoil sistemleridir. Fancoil cihazları havanın fanla hareket ettirildiği konvektörlerdir. Fancoil borularından merkezde hazırlanan sıcak su veya soğutulmuş su dolaştırılır. Böylece cihaz odaya sıcak veya soğuk hava üfler. Fancoile, gelen tek borudan kışın sıcak su beslenir, yazın soğuk su beslenir. Dolayısıyla bütün sistemde ya ısıtma yapılır veya soğutma yapılır. İkisi aynı anda olamaz. Bu nedenle geçiş mevsimlerinde konforsuzluk sorunu yaşanır. Döşeme tipi fancoil dış duvar önüne, pencere altına yerleştirilir. Havayı yukarı oda içine doğru üfler. Tavan tipi cihazlar iseasma tavan içine yerleştirilir ve havayı aşağı doğru üflerler. Bu sistemde havalandırma pratik olarak yoktur.
5. Dört borulu fancoil sistemlerinde her cihaza dört boru bağlıdır. Aynı cihaza aynı anda hem soğuk su gelir hem de sıcak su gelir. Zonun ihtiyacına göre ısıtma veya soğutma yapılır. Sistemde ise aynı anda bazı zonları ısıtmak, bazı zonları da soğutmak mümkündür. Daha konforlu sistemlerdir. Diğer özellikleri ve tipleri iki boruluya benzer.
6. Tamamen sulu sistemler içinde panel sistemler de bulunmaktadır. En bilinen, panel radyatörlerle sıcak sulu ısıtma uygulamasıdır. Yapının tavan, döşeme,
duvar gibi bir elemanının panel olarak kullanılması da mümkündür. Özellikle çelik panellerle kaplı tavanın soğutucu panel olarak kullanıldığı sistemler ile, içinden borular geçirilen döşemenin ısıtıcı panel olarak kullanıldığı sistemler daha yaygındır. Ancak tavandan panel ısıtma sistemleri de vardır. Sadece panel ısıtma veya panel soğutma yapılabileceği gibi iki borulu veya dört borulu sistemlerle aynı panelin hem ısıtma ve hem de soğutma amacıyla kullanılması da mümkündür.Panel sistemlerin hem ısıtma ve hem de soğutmada kullanılması hantal ve ekonomik olmayan bir sistem olarak bilindiği için çok sınırlı uygulama alanı bulabilmiştir.
7. Havalı + sulu sistemlerde ise ısıtma ve soğutma fancoil sistemiyle gerçekleştirilir. Buna karşılık her hacme kanallarla taze hava beslenir. Bu %100 taze hava bir merkezi santralde on şartlandırılır. Egzoz sistemi de merkezi olarak gerçekleştirilir. İki borulu sistemlerde ara mevsimlerde sıcaklık sorunlarını biraz olsun azaltabilmek için taze hava miktarlarının artırılması yararlıdır. Bu sistemlerden sayılabilecek indüksiyon sistemleri günümüzde dezavantajları nedeniyle artık tercih edilmemektedir.
8. Merkezi sulu ısı pompası sistemlerinde bütün binayı dolaşan bir su devresi vardır. Bu devredeki su kışın bir kazan yardımıyla ısıtılır ve yazın bir su soğutma kulesiyle soğutulur. Her zonun ısı pompası bu su devresine bağlıdır. Bu devreden aldığı ısıyı odaya pompalar veya odadan aldığı ısıyı bu devreye pompalar.
9. Değişken soğutucu akışkan debili sistemleri. Doğrudan soğutucu akışkanın (freon gazı) dolaştırıldı.ı merkezi sistemlere değişken soğutucu akışkan debili sistemleri adı verilmektedir. Burada bir dış ünitede elde edilen sıvı soğutucu akışkan her bir zonda bulunan iç ünite cihazlarına gönderilir. İç cihazlarda sıvı akışkan buharlaşırken ortamdan ısı çeker. Zon kontrolü buharlaştırılan soğutucu
akışkan miktarının değiştirilmesiyle gerçekleştirilir. Akışkanın ters döndürülmesiyle bu ünitelerde ısıtma da yapılabilmektedir. Aynı dış üniteye bağlı iç ünitelerde normal olarak birlikte soğutmadan, ısıtmaya geçmek mümkündür. Ancak ısı geri kazanımlı tip değişken soğutucu akışkan debili sistemlerinde farklı iç ünitelerde aynı anda ısıtma ve soğutma yapmak mümkündür. İç üniteler genellikle tavana yerleştirilir. İç ünitelerin döşeme tipi ve kanallı tipleri de vardır.
10.Paket tipi ünitelerde kompresör, kondenser ve evaporator aynı paketin içindedir. Sadece cihaz dış hava ile irtibatlandırılır veya cihaza soğutma suyu bağlantısı yapılır. Bunların iç ortama yerleştirilen, dış duvara veya pencereye monte edilebilen tipleri vardır. Her odaya bir cihaz kullanılır. Normal olarak sadece soğutma yaparlar. Isı pompası tiplerinde geçiş mevsimlerinde sınırlı ısıtma yapılabilir. Ancak esas ısıtma sıcak sulu kalorifer sistemiyle
temin edilir.
11. Split cihazlarda ise kompresör ve kondenser ünitesi bina dışına yerleştirilir. Evaporator ünitesi ise içeridedir. Arada boru bağlantısı vardır. İç ünitede oda havası soğutulur (veya ısı pompası tiplerinde sınırlı olarak ısıtılır).
12.Hava kanallı tip split cihazlarda ise; daha gelişmişlerinde, iç ünitede soğutulan veya ısıtılan hava bir kanal yardımıyla iç ortama verilir. Isıtma sıcak sulu kalorifer sistemiyle de gerçekleştirilebilir. Radyatörlerde termostatik vana kullanılmalıdır. Bu cihazlarda dış bağlantı yapılarak taze hava alınabilir ve ortam havalandırılabilir. Ayrıca iç ortamda basınçlandırma yapılabilir ve hava cihazda filtre edilebilir. Bu sistemler ofis yapıları, konutlar ve işyerleri gibi yerlerde başarıyla kullanılmaktadır. Sistemin esnekliği ve sağladığı konfor en önemli özelliğidir.
_ Klima sistemlerinin sınıflandırılması, eğer mümkünse, ısıtma ve soğutma sistemlerinin ayrıntılarının yanı sıra, hava dağıtım sisteminin öncelikli konularını da içermelidir. Çünkü hava dağıtım sistemi iç hava sıcaklığının ve kalitesinin kontrolünde doğrudan etkilidir.
_ Sistem ve kullanılan ana elemanlar birbirlerine uyumlu olmalıdır. Örneğin paket tipi bir sistemde ana eleman paket tipi cihazdır. _ Sistem sınıflandırmaları pratik uygulamalara dayanmalıdır. Örneğin, bir klima sisteminin belirlenmesi için iç hava kalitesi artık birincil kriterler arasında yer almaya başladığına göre, taze hava bağlantısı yapılamayan bir sulu sistemin varlığından bahsetmenin ne kadar doğru olduğu düşünülmelidir.
_ Sistem sınıflandırılması basit olmalı, her klima sistemi acık bir şekilde diğerinden farklı olmalıdır.
Sınıflandırma
Klima sistemlerini öncelikle merkezi sistemler ve bireysel sistemler olarak ikiye ayırmak mümkündür. Merkezi sistemler; tam havalı, tam sulu ve havalı+sulu olarak üçe ayrılır. Tam havalı sistemler tek zonlu veya çok zonlu olabilir. Tam sulu sistemler iki ve dört borulu
fancoil ve panel sistemleridir. Bunlara taze hava ilave edilince havalı ve sulu sistemler elde edilir. Ayrıca soğuk su yerine, doğrudan soğutucu akışkanın dolaştırıldığı merkezi sistemler vardır. Bireysel sistemleri ise, paket tipi üniteler, split cihazlar ve kanallı split cihazlar olarak ayırmak mümkündür. Ayrıca, evaporatif soğutma sistemleri, nem alıcı-bazlı klima sistemleri,
ısı depolu klima sistemleri, tekstil sektöründe kullanılan hava yıkamalı klima sistemleri gibi endüstriyel uygulamalarda kullanılan çeşitli özel klima sistemleri bulunur ve bir yandan da yeni klima sistemlerinin geliştirilmesi ve üretilmesi devam etmektedir.
_ Bir paket sistem her zaman havayı direkt olarak soğutucu akışkanla soğutan DX (direk genleşme) serpantini kullanan bir soğutma sistemine sahiptir. Bireysel sistemler de havayı soğutma için DX serpantinine sahip fabrika-üretimi, kendi içinde hazır, küçük bir soğutma sistemi içerirler.
_ Merkezi sistemler, havayı dolaylı olarak soğutmak için soğutulmuş suyu kullanan soğutma sistemleri kullanılırlar. Isı depolayan sistem her zaman, soğutulmuş suyu veya salamurayı soğutucu olarak kullanan merkezi bir sistemdir.
_ Direk genleşmeli serpantinli bireysel sistemlerde çoğunlukla rotary kompresör kullanılır. Direk genleşmeli serpantinli paket sistemlerde ise pistonlu ve scroll kompresörler kullanılır. Paket sistemlerde scroll kompresörler yavaş yavaş yüksek verimleri nedeniyle pistonlu kompresörlerin yerini almaktadırlar. Merkezi sistemlerdeki chillerlerde ise kapasiteye göre kompresör secimi yapılır. Kapasiteleri 75 ton (264 kW)’dan yüksek olan büyük chillerlerde çoğunlukla
santrifuj veya vidalı kompresörler kullanılırken, orta büyüklükte veya küçük chillerlerde ise vidalı, scroll veya pistonlu kompresörler kullanılır. Küçük ve orta büyüklükteki chillerlerde de scroll kompresörler vidalı ve pistonlu kompresörlerin yerini almaktadırlar.
_ Hava dağıtım sistemleri sabit debili (CAV) merkezi sistemler, değişken hava debili (VAV) merkezi sistemler, mekana özel havalandırma ve hava sirkülasyonu sistemleri olarak ayrılabilir.
Buna göre ana klima sistemlerini aşağıdaki 12 grupta toplamak mümkündür. Ancak doğal olarak sistemler bununla sınırlı değildir.
1. Tek zonlu tam havalı merkezi sistemlerde her zona besleme yapan bir tek klima santralı vardır. Oda dışındaki bu santralde şartlandırılan (filtre edilen, ısıtılan, soğutulan veya nemlendirilen) hava kanallarla odaya taşınır ve besleme menfezlerinden odaya üflenir. Binadaki çok sayıda klima santralına ise, bir merkezden sıcak ve soğuk su beslenir. Tiyatro, konser salonu gibi tek ve büyük hacimlerde uygulanır. Bu sistemlerde aynı santralden birkaç zonu ayrı ayrı beslemek de mümkündür. Birkaç zonlu sabit debili klima santralleri günümüzde fazla uygulanmamaktadır.
2. Tek zonlu sistemlerin bir başka çözümünde ise, paket tipi çatı ustu cihazlar veya çatı tipi ısı pompası (paket cihazlar) kullanılır. Bu cihazlarda direkt soğutma yapılır. Isıtma ise yine bu cihazda direkt olarak yakıt yanmasıyla veya dolaylı olarak merkezden gelen sıcak suyla yapılabilir. Burada elde edilen şartlandırılmış hava, kanallarla altındaki iç ortama beslenir. Daha çok tek katlı büyük alışveriş merkezleri gibi yaygın yapılarda kullanılır.
3. Çok zonlu tam havalı sistemlerde ise, aynı klima santralından çok sayıda zon beslenir. Bunun için her zonda bir VAV kutusu kullanılır. Bu kutulara tek kanalla gelen sabit şartlardaki soğuk hava, zonun ihtiyacı kadar debide odaya
beslenerek farklı şartlar yaratılır. Bu sistemlerde ısıtma için cihaz çıkışında elektrikle veya sıcak su ile reheat gerekir. Bir başka çözüm ise ısıtmanın, ayrı merkezi sıcak sulu kalorifer sistemiyle yapılmasıdır. Burada çift kanallı sistemler de geliştirilmiştir. Çift kanallı sistemlerde bir kanalda sıcak hava, diğer kanalda soğuk hava bulunur ve karışım kutusunda bu havalar zonun ihtiyacına göre karıştırılarak odaya beslenir. Ancak çift hava kanallı VAV sistemleri çok pahalı ve ekonomik
olmayan sistemler olarak bilinirler ve çok özel koşullar dışında uygulama alanı yoktur denebilir. VAV sistemleri oteller, ofis binaları ve alışveriş merkezleri gibi yerlerde uygulanır.
4. Tam sulu klima sistemlerinin en bilinen örneği iki borulu fancoil sistemleridir. Fancoil cihazları havanın fanla hareket ettirildiği konvektörlerdir. Fancoil borularından merkezde hazırlanan sıcak su veya soğutulmuş su dolaştırılır. Böylece cihaz odaya sıcak veya soğuk hava üfler. Fancoile, gelen tek borudan kışın sıcak su beslenir, yazın soğuk su beslenir. Dolayısıyla bütün sistemde ya ısıtma yapılır veya soğutma yapılır. İkisi aynı anda olamaz. Bu nedenle geçiş mevsimlerinde konforsuzluk sorunu yaşanır. Döşeme tipi fancoil dış duvar önüne, pencere altına yerleştirilir. Havayı yukarı oda içine doğru üfler. Tavan tipi cihazlar iseasma tavan içine yerleştirilir ve havayı aşağı doğru üflerler. Bu sistemde havalandırma pratik olarak yoktur.
5. Dört borulu fancoil sistemlerinde her cihaza dört boru bağlıdır. Aynı cihaza aynı anda hem soğuk su gelir hem de sıcak su gelir. Zonun ihtiyacına göre ısıtma veya soğutma yapılır. Sistemde ise aynı anda bazı zonları ısıtmak, bazı zonları da soğutmak mümkündür. Daha konforlu sistemlerdir. Diğer özellikleri ve tipleri iki boruluya benzer.
6. Tamamen sulu sistemler içinde panel sistemler de bulunmaktadır. En bilinen, panel radyatörlerle sıcak sulu ısıtma uygulamasıdır. Yapının tavan, döşeme,
duvar gibi bir elemanının panel olarak kullanılması da mümkündür. Özellikle çelik panellerle kaplı tavanın soğutucu panel olarak kullanıldığı sistemler ile, içinden borular geçirilen döşemenin ısıtıcı panel olarak kullanıldığı sistemler daha yaygındır. Ancak tavandan panel ısıtma sistemleri de vardır. Sadece panel ısıtma veya panel soğutma yapılabileceği gibi iki borulu veya dört borulu sistemlerle aynı panelin hem ısıtma ve hem de soğutma amacıyla kullanılması da mümkündür.Panel sistemlerin hem ısıtma ve hem de soğutmada kullanılması hantal ve ekonomik olmayan bir sistem olarak bilindiği için çok sınırlı uygulama alanı bulabilmiştir.
7. Havalı + sulu sistemlerde ise ısıtma ve soğutma fancoil sistemiyle gerçekleştirilir. Buna karşılık her hacme kanallarla taze hava beslenir. Bu %100 taze hava bir merkezi santralde on şartlandırılır. Egzoz sistemi de merkezi olarak gerçekleştirilir. İki borulu sistemlerde ara mevsimlerde sıcaklık sorunlarını biraz olsun azaltabilmek için taze hava miktarlarının artırılması yararlıdır. Bu sistemlerden sayılabilecek indüksiyon sistemleri günümüzde dezavantajları nedeniyle artık tercih edilmemektedir.
8. Merkezi sulu ısı pompası sistemlerinde bütün binayı dolaşan bir su devresi vardır. Bu devredeki su kışın bir kazan yardımıyla ısıtılır ve yazın bir su soğutma kulesiyle soğutulur. Her zonun ısı pompası bu su devresine bağlıdır. Bu devreden aldığı ısıyı odaya pompalar veya odadan aldığı ısıyı bu devreye pompalar.
9. Değişken soğutucu akışkan debili sistemleri. Doğrudan soğutucu akışkanın (freon gazı) dolaştırıldı.ı merkezi sistemlere değişken soğutucu akışkan debili sistemleri adı verilmektedir. Burada bir dış ünitede elde edilen sıvı soğutucu akışkan her bir zonda bulunan iç ünite cihazlarına gönderilir. İç cihazlarda sıvı akışkan buharlaşırken ortamdan ısı çeker. Zon kontrolü buharlaştırılan soğutucu
akışkan miktarının değiştirilmesiyle gerçekleştirilir. Akışkanın ters döndürülmesiyle bu ünitelerde ısıtma da yapılabilmektedir. Aynı dış üniteye bağlı iç ünitelerde normal olarak birlikte soğutmadan, ısıtmaya geçmek mümkündür. Ancak ısı geri kazanımlı tip değişken soğutucu akışkan debili sistemlerinde farklı iç ünitelerde aynı anda ısıtma ve soğutma yapmak mümkündür. İç üniteler genellikle tavana yerleştirilir. İç ünitelerin döşeme tipi ve kanallı tipleri de vardır.
10.Paket tipi ünitelerde kompresör, kondenser ve evaporator aynı paketin içindedir. Sadece cihaz dış hava ile irtibatlandırılır veya cihaza soğutma suyu bağlantısı yapılır. Bunların iç ortama yerleştirilen, dış duvara veya pencereye monte edilebilen tipleri vardır. Her odaya bir cihaz kullanılır. Normal olarak sadece soğutma yaparlar. Isı pompası tiplerinde geçiş mevsimlerinde sınırlı ısıtma yapılabilir. Ancak esas ısıtma sıcak sulu kalorifer sistemiyle
temin edilir.
11. Split cihazlarda ise kompresör ve kondenser ünitesi bina dışına yerleştirilir. Evaporator ünitesi ise içeridedir. Arada boru bağlantısı vardır. İç ünitede oda havası soğutulur (veya ısı pompası tiplerinde sınırlı olarak ısıtılır).
12.Hava kanallı tip split cihazlarda ise; daha gelişmişlerinde, iç ünitede soğutulan veya ısıtılan hava bir kanal yardımıyla iç ortama verilir. Isıtma sıcak sulu kalorifer sistemiyle de gerçekleştirilebilir. Radyatörlerde termostatik vana kullanılmalıdır. Bu cihazlarda dış bağlantı yapılarak taze hava alınabilir ve ortam havalandırılabilir. Ayrıca iç ortamda basınçlandırma yapılabilir ve hava cihazda filtre edilebilir. Bu sistemler ofis yapıları, konutlar ve işyerleri gibi yerlerde başarıyla kullanılmaktadır. Sistemin esnekliği ve sağladığı konfor en önemli özelliğidir.
KLİMA SANTRALİ EKİPMANLARI
Bir klima santralı, havanın hareketlendirilmesi, temizlenmesi, ısıtılması, soğutulması, nemlendirilmesi ve kurutulması (neminin alınması) için gereken ünitelerden oluşur. Havanın klima santralı içindeki yolunu izlersek, aşağıdaki elemanlarla karşılaşırız :
1) Karışım odası, 5) Nemlendiricisi,
2) Toz filtresi, 6) Damla tutucu,
3) Ön ısıtıcı , 7) Son ısıtıcı ,
4) Soğutucu , 8) Fanlar .
1) Karışım odası, 5) Nemlendiricisi,
2) Toz filtresi, 6) Damla tutucu,
3) Ön ısıtıcı , 7) Son ısıtıcı ,
4) Soğutucu , 8) Fanlar .
Şimdi bu elemanları (üniteleri) kısaca açıklayalım :
2.1. Karışım odası
Hava karışım odaları değişik amaçlı olarak, değişik fiziki şartlardaki havaları karıştırarak, yeni fiziki özelliklere sahip olan havayı oluşturan oda-sıcıklardır. Hava karışım odası iklimlendirme santralında şekil 2. de olduğu gibi, dönüş havası ile dış havayı karıştırarak sistem havasını oluşturmada
kullanılırken, mahal girişlerine konan hava karışım hücreleri de aynı santraldan beslenen yan yana iki mahale farklı özelliklerdeki havanın temininde kullanılırlar (şekil 4.).
şekil
kullanılırken, mahal girişlerine konan hava karışım hücreleri de aynı santraldan beslenen yan yana iki mahale farklı özelliklerdeki havanın temininde kullanılırlar (şekil 4.).
şekil
